Legale prostitutie in Nederland

Sinds de legalisering van bordelen in Nederland, hebben de meeste gemeenten in Nederland een vergunningsplicht voor prostitutie. Werken zonder vergunning in deze gemeenten is een overtreding van de lokale regelgeving, en noemt men ook wel illegale prostitutie. Niet alle onvergunde prostitutie is echter direct illegale prostitutie. Sommige gemeenten hebben geen vergunningsplicht, waardoor onvergunde prostitutie per definitie legaal is zolang de persoon 18 jaar of ouder is.

In 2014 werd er onderzoek gedaan voor de Nederlandse overheid naar de omvang van vergunde prostitutiebedrijven in Nederland. Zo'n 84% van de Nederlandse gemeenten gaf een respons. Volgens deze gemeenten waren er toen 833 vergunde prostitutiebedrijven.

Bron: WODC onderzoek 2014, Ministerie van Veiligheid en Justitie

Dit betekent dat sinds de legalisering er nu 46% minder vergunde prostitutiebedrijven zijn in Nederland. Bijna alle vormen van vergunde prostitutie is afgenomen sinds 2000, vooral raamprostitutie en seksclubs en privéhuizen.

Bron: WODC onderzoek 2014, Ministerie van Veiligheid en Justitie

De grootste groep vergunde prostitutiebedrijven in Nederland zijn raamprostitutie bedrijven, die bijna een kwart van de vergunde branche betreffen. Deze worden gevolgd door seksclubs en privéhuizen.

Bron: WODC onderzoek 2014, Ministerie van Veiligheid en Justitie

Vergunde raamprostitutie zijn raamverhuurbedrijven met een vergunning. Daardoor hoeven raamprostituees niet individueel een vergunning aan te vragen. Eén raamverhuurbedrijf kan meerdere peeskamers, oftewel ramen, verhuren. Het aantal vergunde ramen is sinds 2000 echter flink afgenomen, maar liefst met één derde.

Veel grote steden hebben grote delen van de raamprostitutie gesloten, vaak met als argument mensenhandel om de ramen te sluiten. Het bekendste voorbeeld hiervan is de Wallen in Amsterdam, waar momenteel bijna 100 ramen zijn gesloten. Sommige andere steden waar raamprostitutie compleet is verdwenen zijn Utrecht en Arnhem.

Ook voor seksclubs en privéhuizen geld dat alleen de bordeelhouder een vergunning nodig heeft, en dus niet iedere prostituee individueel die daar werkzaam is. Ook het aantal seksclubs en privéhuizen is echter flink terug gedwongen volgens 84% van de gemeenten in Nederland.

Bij straatprostitutie geldt het omgekeerde. Iedere individuele straatprostituee heeft een eigen vergunning nodig. Straatprostitutie is echter alleen toegestaan op zogenaamde tippelzones. Momenteel zijn er slechts 4 tippelzones in Nederland, sinds de legalisering zijn 4 andere tippelzones reeds gesloten, en op de resterende tippelzones geldt veelal een uitsterfbeleid om straatprostitutie compleet te laten verdwijnen.

Voor escort is het afhankelijk per situatie. Sommige vergunde escort bedrijven zijn zelfstandige escorts, andere vergunde escort bedrijven zijn escortbureau's waar prostituees legaal voor kunnen werken. Vergunde escort is de enige vorm van vergunde prostitutie die wel lichtjes is toegenomen sinds 2000.

Er zijn geen thuiswerkende prostituees met een vergunning. Verder zijn er ook geen webcam bedrijven met een vergunning. Wegens het grote aantal verdwenen vergunde prostitutiebedrijven is steeds meer prostitutie daarom de illegaliteit in gegaan. Vooral prostituees die illegaal vanuit huis zijn gaan werken lijken toegenomen te zijn volgens de schattingen van gemeenten in Nederland.

Bron: WODC onderzoek 2014, Ministerie van Veiligheid en Justitie

Door deze ontwikkelingen schatten gemeenten dat zo'n 75% van de prostitutie in Nederland vergunde prostitutie is. Een klein deel is onvergunde maar legale prostitutie. De rest is illegale prostitutie, alhoewel het zeer onduidelijk blijft hoe groot de omvang hiervan is, schatten gemeenten zelf dit op bijna 17% van alle prostitutie in Nederland.

Bron: WODC onderzoek 2014, Ministerie van Veiligheid en Justitie